Η άσκηση δεν κάνει απλώς καλό στην υγεία των σκύλων, αλλά είναι απαραίτητη. Εκτός του ότι βοηθάει στην διατήρηση του βάρους, διατηρεί επίσης την καρδιαγγειακή του ικανότητα και προλαμβάνει και κατά συνέπεια αποτρέπει την αδυναμία που έρχεται κατά το πέρασμα των χρόνων όταν ο σκύλος γίνει ηλικιωμένος. Τι εννοούμε αδυναμία; Όσο περνούν τα χρόνια κι ο σκύλος μεγαλώνει το σώμα αποδυναμώνεται εξαιτίας μεγάλου μέρους απώλειας μυών. Κι αυτό, η σωστή άσκηση το προλαμβάνει.
Η άσκηση συμβάλλει επίσης στην καλή διάθεση του σκύλου, όπως γίνεται και στους ανθρώπους, απελευθερώνοντας σεροτονίνη στον εγκέφαλο.
Μη νομίζετε όμως ότι τελειώσαμε με τα πλεονεκτήματα της άσκησης. Όταν γυμνάζεστε (πάτε βόλτα μαζί, παίζετε) μαζί με τον σκύλο σας ενισχύει τον δεσμό σας και τον κάνει να συμπεριφέρεται καλύτερα. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν ασχολείται κάποιος με το σκυλί του με σωματική δραστηριότητα, είναι εκεί μαζί του – προσέχοντας τον και δίνοντάς του σημασία και φυσικά διασκεδάζει τον σκύλο του κάνοντάς τον να μην βαριέται ποτέ, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας ισχυρός δεσμός μεταξύ τους. Έτσι, ο σκύλος νιώθει περισσότερο δεμένος μαζί σας, συγχρονίζει τις ανάγκες του με τις δικές σας και είναι πάντα έτοιμος και πρόθυμος να κάνει ό,τι του ζητήσετε.
Τα σκυλιά δεν είναι τίποτε άλλο από κοινωνικά ζώα. Κι ο λόγος ύπαρξής τους είναι να ασχολείστε όσο περισσότερο μαζί τους γιατί θέλουν, με απλά λόγια, παρέα. Δεν είναι μοναχικά ζώα. Κι όταν ξοδεύετε χρόνο μαζί του όχι μόνο με την λεκτική παρουσία σας δίνοντάς του απλά εντολές, αλλά και με την φυσική παρουσία σας παίζοντας μαζί του ή κάνοντας διάφορες δραστηριότητες μαζί, τότε να ξέρετε πως ο σκύλος σας είναι πολύ ευτυχισμένος.
Τώρα θα μου πείτε “Καλά όσα λες Μάρσα, αλλά πόση ώρα σωματικής δραστηριότητας αντέχει ένας σκύλος; Ποια είναι τα όριά του και ποιος είναι ο φυσιολογικός χρόνος άσκησης για να μην φτάσει στο άλλο άκρο εκείνο της εξάντλησης του σώματος;”
Κι εγώ θα σας απαντήσω πως εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του καταρχήν και φυσικά από την ηλικία του και την ράτσα.
Ας τα πάρουμε λοιπόν όλα από την αρχή:
Κουτάβια
Όποιος έχει μεγαλώσει κουτάβια ξέρει πως τα κουτάβια έχουν ανεξάντλητη ενέργεια! Κι αυτό σημαίνει πολύς χρόνος άσκησης και παιχνιδιού. Παρ’ όλα αυτά, κάτι που δεν θα γνωρίζατε ίσως είναι πως τα κουτάβια χρειάζονται λιγότερη άσκηση από έναν ενήλικα σκύλο! Τα φαινόμενα απατούν! Για σκεφτείτε όμως καλύτερα και τότε θα διαπιστώσετε πως υπάρχει λογική. Την μια στιγμή τα κουτάβια μπορούν να τρέχουν και να παίζουν σαν τρελά γύρω γύρω σ’ όλο το σπίτι και το επόμενο λεπτό να κοιμούνται βαθιά σα να ήταν σ’ αυτήν την κατάσταση ώρες! Μη μου πείτε πως δεν σας θυμίζει τίποτα αυτό το σκηνικό! Σίγουρα αν ανατρέξετε σε αναμνήσεις όταν το σκυλάκι σας ήταν κουτάβι θα έρθουν στο μυαλό σας παρόμοιες εικόνες.
Υπάρχει εξήγηση για όλη αυτή την κατάσταση. Τα κουτάβια μεγαλώνουν γρήγορα και το σώμα τους έχει ανάγκη από ξεκούραση για να ωριμάσει και να γίνει ενήλικας σκύλος.
Έτσι, λοιπόν, το θέμα με τα κουτάβια δεν είναι να κάνουν μεγάλες βόλτες περπατώντας αμέτρητα χιλιόμετρα. Ούτε το πολύωρο έντονο κι εξαντλητικό παιχνίδι. Τότε αυτές οι δραστηριότητες θα φέρουν αντίθετα αποτελέσματα στην υγεία του κουταβιού. Για την ακρίβεια, τα πολλά χιλιόμετρα βόλτας μπορεί να δυσκολέψουν την ανάπτυξη των οστών και των αρθρώσεων ενός κουταβιού.
Το καλύτερο για ένα κουτάβι είναι οι σύντομες ασκήσεις, διάρκειας το πολύ δέκα λεπτών, καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας. Και η άσκηση δεν είναι μόνο η βόλτα και το τρέξιμο. Είναι και το παιχνίδι. Κι όχι μόνο του. Αλλά να παίζετε μαζί του με τα παιχνίδια του ή άλλες δραστηριότητες όπως κρυφτό στο σπίτι. Ή έξω στην αυλή, παίξτε με ένα μπαλάκι του. Πετώντας το μακριά και να του λέτε να σας το φέρει. Παίξτε κυνηγητό. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύ αρέσει σε έναν σκύλο να σας κυνηγάει! Οτιδήποτε χρειάζεται για να χρησιμοποιεί το σώμα του, κάτι που τρελαίνεται να κάνει!
Γενικά, να θυμάστε:
Να ακολουθείτε ένα πρόγραμμα από έξι έως δέκα σύντομες ασκήσεις (έως δέκα λεπτά η κάθε μία) την ημέρα, μέχρι το κουτάβι να φτάσει στους έξι μήνες. Μετά από έξι μηνών, η συχνότητα των ασκήσεων καλό είναι να λιγοστέψει σιγά σιγά και να μην φτάνει τις δέκα την ημέρα. Κι έτσι θα του δώσετε τον ιδανικό χρόνο άσκησης που χρειάζεται όσο είναι κουτάβι.
Ενήλικας σκύλος (όχι ηλικιωμένος)
Καταρχάς, θα ξεκινήσουμε με το τι εννοούμε με την διευκρίνηση “όχι ηλικιωμένος”. Ο ενήλικας σκύλος είναι συνήθως από ενός χρόνου έως οκτώ με εννιά χρόνων. Εξαρτάται από το μέγεθος. Για παράδειγμα, τα μικρόσωμα σκυλιά αργούν περισσότερο για να φτάσουν την ηλικία των ηλικιωμένων σκύλων. Ενώ τα μεγαλόσωμα περνούν στην ηλικιωμένη φάση πιο γρήγορα.
Και ως επί το πλείστον, ένας σκύλος ηλικίας δύο ετών έχει ανάγκη να αναλώσει περισσότερη ενέργεια από έναν επτάχρονο σκύλο για παράδειγμα.
Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να μετρήσετε εσείς το όριο άσκησης κατά έναν βαθμό. Αυτό όμως που καλό θα ήταν να ακολουθήσετε πιστά είναι δύο εικοσάλεπτες βόλτες ημερησίως εκτός κι αν ο σκύλος έχει πρόβλημα υγείας φυσικά.
Να σας ενημερώσω εντελώς πληροφοριακά απλά για να γνωρίζετε πόσο ρόλο παίζει η ράτσα πέρα από την ηλικία. Τα αθλητικά σκυλιά, αυτά δηλαδή που έχουν περισσότερη ενέργεια από άλλα, όπως τα κυνηγόσκυλα, τα Labrador,retrievers, spaniels, setters και άλλες ράτσες της ίδιας κατηγορίας, χρειάζονται κάπου μεταξύ 60 και 90 λεπτών έντονης άσκησης καθημερινά για να είναι ικανοποιημένα. Δραστηριότητες όπως τρέξιμο, παιχνίδι με άλλα σκυλιά, κάνοντας μαθήματα agility, παίζοντας με frisbee, μαθήματα έλξης και ούτω καθ’ εξής.
Το ίδιο ισχύει και για τα σκυλιά εργασίας όπως τσοπανόσκυλα, collies, Γερμανικοί ποιμενικοί και άλλα. Και φυσικά μην παραβλέψουμε να αναφερθούμε και στα ημίαιμα που έχουν μέσα τους γονίδια από όλες τις παραπάνω ράτσες.
Το σημαντικό που πρέπει να θυμάστε είναι πως ο ενήλικος σκύλος χρειάζεται περίπου από μια ώρα έως μιάμιση σωματική δραστηριότητα καθημερινά, περιλαμβανομένου τις δύο εικοσάλεπτες βόλτες. Η υπόλοιπη ώρα είναι καλό να αφιερώνεται σε παιχνίδι κι άλλες δραστηριότητες.
Μην έχετε την εντύπωση πως παιχνίδι και άσκηση χρειάζεται μόνο το κουτάβι. Τις ίδιες ανάγκες έχει κι ένας σκύλος όταν ενηλικιώνεται. Γι’ αυτό και μην ξεγελιέστε μ’ αυτήν την αυταπάτη και αφήνετε έναν ενήλικα σκύλο μόνο του κλεισμένο μέσα στο σπίτι όλη την ημέρα είτε επειδή εργάζεστε είτε επειδή βαριέστε να ασχοληθείτε μαζί του. Όχι μόνο κάνετε κακό στην υγεία του σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Και τότε ο σκύλος σας επειδή θα βαριέται μπορεί να ξεκινήσει τις ζημιές κι εσείς να παρεξηγήσετε την κατάσταση. Και στην χειρότερη, να τον πιάσει κατάθλιψη επειδή δεν ασχολείστε καθόλου μαζί του.
Όπως είπαμε και πιο πάνω, τα σκυλιά είναι κοινωνικά ζώα κι έχουν ανάγκη την παρέα. Αν δεν έχετε τον χρόνο ή την όρεξη, υπάρχουν δύο επιλογές. Είτε να τον αφήνετε σε ειδικά πάρκα που κάνουν dog sitting όπου εκεί ο σκύλος σας θα συναναστρέφεται και με άλλα σκυλιά και θα παίζει μαζί τους όσο εσείς λείπετε από το σπίτι. Ή μην πάρετε σκύλο γιατί αυτή η κατάσταση θα σας κάνει και τους δύο δυστυχισμένους αφού δεν θα ικανοποιείτε τις ανάγκες ο ένας του άλλου.
Αν απ’ την άλλη έχετε όλη την καλή διάθεση να ασχολείστε με τον σκύλο σας με έντονες ασκήσεις μόνο τα Σαββατοκύριακα όμως γιατί τις καθημερινές εργάζεστε, τότε να ξέρετε πως του κάνετε μεγαλύτερο κακό. Το να είναι αδρανής για πέντε συνεχόμενες μέρες και απλά κοιμάται ή είναι ξαπλωμένος όλη μέρα και όταν έρχεται το Σαββατοκύριακο να “τα δίνει” όλα στην ενέργεια με έντονη άσκηση, τότε αυτό μπορεί να στοιχίσει στην υγεία του. Αφήνοντας τους μύες, τους τένοντες, τους συνδέσμους και τις αρθρώσεις αχρησιμοποίητους όλη την εβδομάδα και ξαφνικά να του ζητάτε να γυμνάζεται έντονα όλο το σώμα τα Σαββατοκύριακα, τότε ο σκύλος κινδυνεύει να υποστεί διαστρέμματα, θλάσεις και άλλους τραυματισμούς.
Προσπαθήστε να υπάρχει μια φυσιολογική ροή ασκήσεων καθ’ όλη την διάρκεια της εβδομάδας. Μπορεί, ναι, να μην έχετε άπλετο χρόνο να αφιερώσετε στον σκύλο σας τις καθημερινές όπως τα Σαββατοκύριακα, τουλάχιστον όμως μην τον αφήνετε εντελώς παρατημένο τις μέρες αυτές. Μειώστε τον χρόνο ασκήσεων και την συχνότητα. Και τότε θα μπορείτε τα Σαββατοκύριακα να του δώσετε αυτό το κάτι παραπάνω.
Ηλικιωμένος σκύλος
Ένας ηλικιωμένος σκύλος χρειάζεται λιγότερη άσκηση από έναν νεαρό ή μεσήλικα σκύλο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου άσκηση! Απεναντίας, ο ηλικιωμένος σκύλος έχει ανάγκη την άσκηση για την σωστή διατήρηση της σωματικής του κατάστασης.
Μια σωστή κατευθυντήρια γραμμή για να έχετε κατά νου είναι να χωρίζετε σε δύο χρονικές περιόδους τα τριάντα με εξήντα λεπτά άσκησης την ημέρα. Θα κόψετε δηλαδή στην μέση μια μεγάλη βόλτα και θα την κάνετε δύο σύντομες. Από ένα τέταρτο την φορά έως μισή ώρα (με κάθε επιφύλαξη γιατί εξαρτάται η φυσική κατάσταση του σκύλου και ίσως μισή ώρα είναι υπεραρκετή και χρειάζεται λιγότερο).
Η ουσία είναι να μην καταπονηθεί το γερασμένο του σώμα. Γιατί στους υπερήλικους σκύλους τα κορμάκια τους είναι εύθραυστα και θέλουν προσοχή. Εννοείται όχι έντονη άσκηση! Απλά αργό περπάτημα και χαλαρό παιχνίδι. Όσο περισσότερο μεγαλώνει, το παιχνίδι δεν θα το έχει ανάγκη και θα θέλει μόνο τις βόλτες.
Η διαφορά με τις άλλες ηλικίες είναι πως μέρος της άσκησης του σώματος περιλαμβάνει την τόνωση του νου. Δεν θα πάψετε ποτέ να του μαθαίνετε νέα κόλπα ή να ξεσκονίζετε τις παλιές εντολές που έχει μάθει. Όπως επίσης και να παίζετε παιχνίδια όπως το κρυφτό, να κρύβετε για παράδειγμα λιχουδιές σε διάφορα μέρη του σπιτιού κι άλλες παρόμοιες ασχολίες που γυμνάζουν το μυαλό. Μπορείτε να πάρετε ιδέες για Παιχνίδια και δραστηριότητες μέσα στο σπίτι.
Έχετε υπόψη σας πως πολλά, αν όχι τα περισσότερα, σκυλιά προχωρημένης ηλικίας αντιμετωπίζουν δυσκαμψία και πόνο από την αρθρίτιδα. Η άσκηση δεν πρέπει ποτέ να προκαλέσει ή να προσθέσει πόνο. Αν παρατηρήσετε πως κάτι τέτοιο συμβαίνει κατά την διάρκεια της άσκησης, περιορίστε τη σωματική δραστηριότητα, μιλήστε στον κτηνίατρο σας σχετικά με τα φάρμακα για τον πόνο και άλλες θεραπείες για να εξασφαλίσετε την άνεσή του και μελετήστε ποια δραστηριότητα δεν θα καταπονεί τις αρθρώσεις του υπερήλικα σκύλου σας.
Για παράδειγμα, το κολύμπι είναι μια εξαιρετική εναλλακτική λύση για τους περιπάτους επειδή παίρνει το βάρος από τις αρθρώσεις επιτρέποντας ταυτόχρονα στους μύες να δυναμώσουν.